T.C.
ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK – MİMARLIK FAKÜLTESİ
MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
BİSKÜVİ FABRİKASI
FİZİBİLİTE RAPORU
Danışman
Yrd. Doç. Dr. Ali MALKOÇ
Hazırlayan
Orhan DOĞRU
151820041028
Eskişehir - 2008
GİRİŞ........................................................................................................................... 1
1. PROJENİN TANITILMASI.................................................................................. 2
1.1.Projenin Adı.................................................................................................... 2
1.2. Yapımcının Adı............................................................................................ 2
1.3. Projenin Kapasitesi...................................................................................... 2
1.4. Projenin Finansmanı..................................................................................... 2
1.5. Kuruluşun Yasal Biçimi............................................................................... 2
1.6. Kuruluş Yeri.................................................................................................. 2
1.7. Yatırımın Genel Toplamı............................................................................ 2
1.8. Yatırıma Başlama Tarihi............................................................................. 2
1.9. Kesin İşletmeye Başlama Tarihi................................................................ 2
1.10. Mali Rantabilite Oranı............................................................................... 2
2. PROJENİN AYRINTILI TANITIMI................................................................... 3
2.1. Projenin Amacı.............................................................................................. 3
2.2. Ürünün Pazarlama Durumu......................................................................... 3
2.3.Proje Hakkında Genel Bilgiler..................................................................... 4
2.3.1. Proje Alanının Alt Yapısı.................................................................. 4
2.3.2. Proje Alanının Sosyal, Ekonomik ve Kültürel Yapısı................... 4
2.3.3. Projenin Yöre İçin Önemi.................................................................. 4
2.3.4 Yer Seçimi............................................................................................. 5
2.4. Projenin Kapasitesi....................................................................................... 5
2.5 . Hammadde Durumu..................................................................................... 5
3. PİYASA ETÜDÜ................................................................................................... 5
4.ÜRETİM TEKNİĞİ............................................................................................... 6
4.1.Ham Madde..................................................................................................... 6
4.1.2. Kullanılan Hammaddelerin Hamur ve Bisküvideki Özellikleri ve
Oluşan Değişmeler.............................................................................. 7
4.2. Ham Maddenin Karıştırılması..................................................................... 9
4.3. Yoğurma....................................................................................................... 10
4.4.Şekil verme................................................................................................... 10
4.5.Pişirme ve Fırın............................................................................................ 10
4.6.Soğutma......................................................................................................... 11
4.7.Ambalajlama................................................................................................. 12
4.8.Etiketleme..................................................................................................... 12
4.9. Depolama..................................................................................................... 13
5. İŞLETME PLANI VE İŞLEVİ............................................................................ 13
6.YATIRIM TUTARI VE FİNANSMAN KAYNAKLARI................................. 13
6.1. Sabit Yatırım Tutarı.................................................................................... 13
6.1.1. Etüt Proje Giderleri.......................................................................... 13
6.1.2. Arazi ve Tanzim Giderleri............................................................... 14
6.1.3.Bina İnşaat Giderleri......................................................................... 14
6.1.4.Ulaştırma Yatırım Giderleri............................................................. 14
6.1.5.Makina Ve Donanım Giderleri........................................................ 14
6.1.6. Yardımcı İşletme Giderleri............................................................. 15
6.1.7. Genel Giderler................................................................................... 15
6.1.8. Beklenmeyen Giderler..................................................................... 15
6.2. Yıllık İşletme Giderleri.............................................................................. 15
6.2.1. Hammadde Giderleri :...................................................................... 15
6.2.2. Yardımcı İşletme Giderleri............................................................. 16
6.2.3.Personel Giderleri:Sigorta masrafları dahil................................... 16
6.2.4. Bakım Onarım Giderleri.................................................................. 16
6.2.5. Yakıt Enerji Giderleri...................................................................... 17
6.2.6. Genel Giderler................................................................................... 17
6.2.7. Pazarlama ve Reklam Giderleri...................................................... 17
6.2.8. Temizlik Giderleri............................................................................ 17
6.2.9. İşletme Giderleri Tablosu................................................................ 17
6.3. Yıllık İşletme Gelirleri............................................................................... 17
7. PROJENİN DEĞERLENDİRİLMESİ............................................................... 18
7.1. Başa baş noktasının hesaplanması........................................................... 18
7.2. Yatırımın Karlılık Oranı............................................................................ 18
7.3. Geri Ödeme Süresi...................................................................................... 18
GİRİŞ
Bisküvi; un, yağ, şeker ve glikoz, süt, yumurta, tuz, nişasta, kakao, karbonat, vanilya, lesitin, esans gibi maddelerin yapılacak çeşide göre değişik oranlarda karıştırılarak tekniğine uygun şekilde hamur yapıldıktan sonra şekillendirilip pişirilmesi ile elde edilen bir gıda maddesidir.
Bisküvinin bayatlamadan uzun süre saklanabilmesi tüketiciye hoş ve değişik lezzetlerde sunulabilmesi nedeni ile öğün dışı beslenmede önemli yer tutmaktadır.
Türkiye' de bisküvi sanayi son yıllarda gelişme göstermiş, tüketime sunulan çeşit fazlalığı yanında özellikle modern teknoloji ve bilimsel yöntemler belirleyen belirli firmalarda kalite düzeyinin yükselmesi sonucu aranan bir gıda maddesi halini almıştır.
Bisküvi dış satımda en büyük pazarı Ortadoğu ülkeleri olup Suudi Arabistan, Lübnan, Ürdün, İtalya ve İspanya sayılabilir. Yıllara göre bisküvi dış satımı aşağıda verilmiştir.
Yıllar Miktar(Ton)
1980 2.700(ilk ihracat)
1997 182.000
1998 119.000
1999 85.000
2000 78.000
2001 108.000
2002 132.000
2003 172.000
2004 185.000
2005 200.000
2006 220.000
1. PROJENİN TANITILMASI
1.1. Projenin Adı
Bisküvi Fabrikası Üretim Tesisi
Doğru Gıda Ticaret Ltd. Şti.
15 ton/gün kapasiteli
700.000 YTL Öz kaynak kullanılmıştır.
Limited Şirket
Konya İli, 2. Organize Sanayi Bölgesi
680.856 YTL dir.
01.01.2008
01.06.2008
0,55
Kullanılan hammaddeye uygulanan teknolojiye ve işletmede çalışan elemanların yetenek ve bilgilerine bağlı olarak bisküvi kalitesi işletmeden işletmeye değişiklik göstermektedir. Ülkemizde bisküvi standardı bulunmasına rağmen (TS 2383) gerek ülke genelinde ve gerekse bölgemizde üretilen bisküviler istenen kalitede olmamaktadır. Bisküvi üretimi yapan kişi ve kuruluların önemli bir kısmının ürettiği bisküviyi bir an önce paraya çevirmek istemesi, kalitesiz hammadde kullanılması, uygun olmayan tekniklerle hamurun işlenmesi ve üretimde gereken özenin gösterilmemesinden dolayı bisküvi kalitesi düşük olmaktadır. Halkımızın kültür düzeyinin artmasına paralel olarak kalite ön plana çıkmıştır. Bu proje ile az da olsa besleyici değeri yüksek, kaliteli ve hijyen koşullarına sahip bisküvi üretimi planlanmaktadır.
Ülkemizde büyük miktarlarda üretilen bisküvinin daha iyi kalitede üretimini sağlayarak halkın daha sağlıklı ve kaliteli beslenmesini sağlayarak, bunun yanında diğer bisküvi işletmeleri ile rekabeti sağlamak ve böylece onları da kaliteye yönlendirerek, sağlıklı bir ürün elde etmelerine öncülük etmektir ve yöre ekonomisine katkıda bulunmaktır.
Bisküvi tüketiminde kişi başına yıllık tüketim kentlerde oldukça yüksek, kırsal kesimde ise çok düşüktür. Kişi başına yıllık tüketim ortalama 4-5 kg kabul edilmektedir
Bisküvi dış satımından en büyük Pazar Ortadoğu ülkeleri olup, Rusya, Romanya ve Türk i Cumhuriyetleri önemli bir pazardır.
Üreteceğimiz bisküvilerin 2/3'ü dış pazara ve 1/3'ü iç pazara sunulacaktır.
Proje alanının alt yapısı açısından önemli bir sorun yoktur. İşletmenin kurulacağı alanın Organize Sanayi Bölgesinde oluşu Elektrik, Su gibi Çok önemli sanayi girdilerinin rahatlıkla karşılanması sağlanacaktır.
Konya ilinin nüfusu, 2000 Yılı Genel Nüfus Sayımı kesin sonuçlarına göre 2.192.166 kişidir. Nüfusun 1.294.817 kişisi şehirlerde yaşarken, 897.349 kişisi bucak ve köylerde yaşamaktadır. Şehirde yaşayanların oranı %59, köyde yaşayanların oranı %41'dir. Yine aynı nüfus sayımı sonucuna göre, il merkezi nüfusu 742.690, ilin nüfus yoğunluğu ise km2 başına 57 kişidir.
Karasal iklimin Hüküm sürdüğü Konya genelde verimsiz topraklar üzerinde kurulmuş bir ilimizdir. Ekonomisinde Tarım ve sanayinin önemi çok büyüktür. Türkiye'nin Tahıl ambarı olarak ta bilinir. Konya'da Un fabrikaları ağırlıkta olmakla birlikte Süt fabrikaları Et Entegre tesisleri, çeşitli makine imalat fabrikaları mevcuttur.
Halkın okuma yazma oranının yüksek olması ve ekonomik durumunun birçok şehre göre yüksek olması ve daha iyi ve kaliteli ürünlere yönelmesine neden olmaktadır. Bu da işletmenin kurulması açısından önemli bir noktadır.
Yörede bulunan işletmelerin çoğu gerek hijyenik gerekse teknolojik yönden kötü koşullar altında üretim yapmaktadır. Bu ise işletmelerin her yönden kontrolünü güçleştirmekte, ürün maliyetini yükseltmekte, pazarlamada haksız rekabeti teşvik etmekte ve ürün kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir.
Çağdaş teknolojiye uygun biçimde kurulacak tesisler öz konusu sakıncaları ortadan kaldıracağı gibi zaman zaman bisküvi kalitesi ve fiyatı üzerine yapılan tartışmaları önemli ölçüde azaltacaktır. Kurulması düşünülen işletme ile günlük yaklaşık 9 ton unun kullanılacağı göz önüne alınırsa bu durum un fabrikalarına yeni pazar oluşturmuş olacaktır.
2.3.4 Yer Seçimi
Projenin uygulama alanı Konya ilinin 2. Organize Sanayi Bölgesidir. Şehir merkezine 18 km uzaklıkta olup, alt yapı sorunu yoktur.
Kurulacak bisküvi fabrikası günlük 15 ton kapasitelidir. Günlük 15 tonun 8 tonu dökme bisküvi, 7 tonu ise paket bisküvi olarak planlanmaktadır. İşletmeye günde 9000 kg un, 1500 kg şeker, 1500 kg invert şeker, 1500 kg hidrojene yağ, 195 kg amonyum bikarbonat, 105 kg sodyum bikarbonat, 300 kg süt tozu, 75 kg tuz, 45 kg lesitin(E-322), 30 kg doğala özdeş aroma(vanilin) ve 750 kg su harcanacaktır.
Bisküvi yapımında kullanılan ana ham maddeler; un, hidrojene veya sıvı yağ, şeker, su, süt tozu, kabartıcı maddeler. Katılan diğer maddeler ise invert şeker, tuz, esanslar, karamelâ, lesitin, kakao, yumurta, badem, fındık, peynir, çeşitli baharat, krema ve sağlığa zararsız gıda boyalarıdır. Yapılması planlanan işletmemizde en önemli ham maddeyi oluşturan un açısından problem yoktur. Çünkü Konya da çok sayıda un fabrikası mevcuttur. Diğer hammaddelerin temininde de her hangi bir problem oluşmamaktadır.
Bisküvi üretiminde ülkemiz kendi kendine yetecek üretimi gerçekleştirip ve üretimin çoğu da ihracata yöneliktir. Bisküvi sektöründe 1985 yılına göre toplam üretim kapasitesi 280.000 ton ve üretim miktarı 160.000 ton olup 1985 yılında 218.000 ton, 1987 yılında 228.500 ton, 1988 yılında 238.000 ton ve 1989 yılında 250.500 ton dur. 1992 yılında 162.291 ton bisküvi ihracatı gerçekleştirilmiş ve 457.086.000.000. TL. ve 65.000.000 $ lık gelişir elde edilmiştir.
ÜRETİM AKIM ŞEMASI
Ham Madde Temini
Ham Maddelerin Karıştırılması
Yoğurma
Şekil Verme
Pişirme ve Fırın
Soğutma
Ambalajlama
Bisküvi yapımında kullanılan ana hammaddeler; un, bitkisel hidroneje veya sıvı yağ, su, süt, kabartıcı maddelerdir. Katılan diğer maddeler ise; invert şeker, süttozu, esanslar, tuz, karamel, lesitin, kakao, yumurta, badem, fındık, fıstık, peynir, çeşitli baharat, krema ve sağlığa zararsız boyalardır.
Un: Bisküvi yapımında kullanılan un genellikle Topbaş (Tr. Compactum) buğdayların %70-72 randımanla öğütülmesiyle elde edilir. Glüten kalitesi düşük, protein miktarı %8-9 arasındadır. Büyük işletmelerde istenilen kalitedeki un elendikten sonra karıştırılıcılı silolara alınır ve silolarda depolanır. Bu silolarda otomatik kantarlarla, elevatör sistemi ile imalata alınarak.
Şeker: Bisküvicilikte kullanılan başlıca tatlandırıcılar; kristal şeker, invert şurup, glikoz şurupları, melas, malt şuruplarıdır. Şeker 3 şekilde kullanılır. Bunlar irmik, pudra ve şurup şeklindedir. Şeker ürüne tadını vermesi yanında güzel renkte verir. Hamurda kullanılacak sıvı şeker miktarı sıvı maddelerle orantılı olmalıdır. Şeker miktarı hiçbir zaman yumurta ve su (süt) miktarının %85-95'ini aşmamalıdır. Fabrikalarda daha çok invert şurup kullanılır. Bunun birkaç sebebi vardır. En önemlisi renk vermek ve rutubet hareketlerini soğuma esnasında çabuklaştırmak, kılcal çatlamalara engel olmaktır. Kullanılan şekerler; sakaroz, glikoz, melaslar invert şurup, bal.
Yağ: Üretilecek ürünün özelliklerine göre sıvı veya çoğunlukla %100 hidrojene nebati yağ kullanılır. Yağın unlu mamuller üzerine etkisi fizikseldir. Yağ bisküvi içyapısının gevşekliğini sağlar. Kaydırıcı olarak görev yapıp hamur yapısını zayıflatmaktadır. Pişmiş ürünün gevrekliği yağın miktar ve dağılmasına bağlıdır. Yağı kimyasal bir kabartma etkisi yoktur. Yağın diğer bir etkisi de mamul içinde oluşan karbondioksitin daha iyi muhafaza ve difüzlenmesini sağlamasıdır. Böylece daha ince üniform doku elde edilir.
Kabartma Maddeler: Hamur fırın içindeyken (plastik halde) gaz meydana getiren kimyasal maddelerdir. Bu gaz CO2 ve NH3 olabilir. Kimyasal kabartıcılara (alkali maddeler) NaHCO3, HH4CO3, (NH4)CO3 ve K2CO3 örnek verilebilir.
Süt: Birçok formülde yoğurma işleminde suyun yerini tutar. Süttozu özellikle mayalı hamurda bir tampon görevini üstlenir. Hamurda pH'yı artırarak hacim artışında önemli rol oynar.
Hamurun yoğrulması ile unun ve una katılan maddelerin homojen bir şekilde karışmasını, dağılmasını, suyun dağılması ve irmik, pudra ve şurup halinde kullanıldığı bilinmektedir. İrmik, şeker genellikle dekor için kullanılır. Hamurun içinde kolay erimesi nedeni ile formüllerde pudra şekeri tercih edilir. Ölçülü kullanılan invert şurup ise rutubetin düşük olduğu bölgelerde ürünün iyi durumda kalmasında etkisi büyüktür.
Hamurda kullanılacak şeker miktarı, sıvı maddelerle orantılı olmalıdır ve şeker miktarı ile pişirme şekli arasında da bir bağlantı vardır. Fırından çıkıp soğuduğunda şeker sertleşir ve bisküviye muhtelif sertliklerde şekil verir. Fırın içinde şeker 140-160 C ye kadar ısınır. Bu arada kabartıcı maddelerin etkisiyle kısmen karamelize olur ve bisküviye renk verir. Daha sonra soğuyarak sertleşir. Yumuşak kalması istenen ürünlerde bu özellik dikkate alınarak invert şeker kullanılması yararlı olur.
Glikoz şekerden daha az tatlı ve bilhassa piştikten sonra ağızda acı bir tat bırakması nedeni ile bisküvide daha az kullanılır. Küçük oranlarda kullanıldığında renk, kokuları tespit etme, ağızda erimeyi sağlama açısından yararlıdır. Kuru bisküvilerde un miktarının %5-10 nundan fazla kullanıldığında ürünü yumuşatır.
Karamel ve melas bisküvi sanayinde tat değil renk ve koku veren maddeler olarak kullanılır.
Süt tozu birçok formüllerde yoğurma işleminde sütün yerini tutar. Süt tozu özellikle mayalı hamurda bir tampon görevini üstlenir. Hamurda pH'ı arttırarak hacim artışında olumlu rol oynar. Bu arada maya aktivitesi azalmasına rağmen hamurun gaz tutma kapasitesi artacağından hacimde artar. Hacmin artışında olumlu katkısının yanı sıra gıda değerini de artırır.
Yumurta, gevrekleştirici ve sertleştirici rol oynar. Yumurta özellikle pasta tipi bisküvilerin değişmez maddesidir. Pasta formülünde yağ oranında veya daha fazla yumurta kullanılmalıdır. Aksi halde ürün kabarmaz ve yağlı olur. Ayrıca süt ve yumurta arasında da bir oran olmalıdır.
Vanilya, tarçın, bal, limon, portakal vb. esanslar pH derecesi 7 nin üzerinde ise kokulandırma yeteneklerini kaybederler.
K2CO3 yalnız ısı ile dekopoze olmaz, bulunduğu yerin asit olması gerekir. Şeker üzerinde koyulaştırma etkisi vardır. Ağızda sabun tadı bırakmaması için (NH4)CO3 ile birlikte kullanılmalıdır.
Kraker tipi bisküvilerde ise maya kullanılır. Mayaların fermante olabilmesi için gerekli ortam (ısı-rutubet) sağlanmalıdır. Mayanın enzimleri ilk aşamada hamurdaki şekeri kullanarak CO2 meydana getirir. Fermantasyonun ilk iki saatinde de CO2 gazının miktarı maya miktarına ve genel olarak fermantasyon ısısına bağlıdır. 30-38 oC de fermantasyon ısıları üzerinde durulmalıdır.
Nişasta, fazla sıkı hamurların kuvvetini kırmak gibi bir mekanik gaye ile formüle katılır. Kremaları bağlayan bir maddedir. Genellikle mısır nişastası kullanılır. Un miktarının %6 sını geçmesi halinde ürünü sertleştirip, koku, tat ve kabuk teşekkülünü değiştirir.
Tuz, üründe lezzeti belirleyen bir madde olması yanında fazla kullanıldığında glüteni sertleştirerek hacmin azalmasına neden olmaktadır. Tuz, maya aktivitesini de olumsuz yönde etkiler ve hamurun lipitleri bağlama kapasitesini önemli oranda azaltır.
Baharatlı ve kokulu maddeler hamura yağlı maddelerle karıştırılarak verilmelidir. Yağlı maddeler bağlayıcı rol oynar. Pişme ısısı ve ürünün pH sı esanslar üzerinde etkilidirler. Bu durumda her ürünün pH derecesini 6-7 arasında tutamayacağımıza ve ısının etkisini önleyemeyeceğimize göre esansları hamura değil bisküvi arasına veya üstüne koyacağımız kremaya katılması daha geçerli bir yoldur.
Kabarma tozları, hamur fırın içinde plastik halde iken gaz meydana getiren kimyasal maddelerdir. Bu gaz CO2 ve K2CO3 olabilir.
Bisküvi yapımında ham maddeler direkt olduğu gibi katılmazlar. Bunlar ön proseslerden geçirilerek karıştırılma işlemine hazır hale getirilirler. Bu bölümde mikserler ve yoğurucular bulunur. Buradaki Mikserler spiral ve yoğurucular ise yatay koniktir. Mikserler cep soğutmalıdır. Çünkü mikserler hızlı devirlidir, yüksek sıcaklık oluşmaktadır. Ayrıca bu bölümde küçük çapta karıştırıcılar bulunur. Ham maddeye uygulanan öz prosesler, invert şeker, seker, su, sitrik asit karışımı çift cidarlı kazanlarda 105 C a gelinceye kadar kaynatılır. Hidrojene nebati yağ yoğurucuda belli tekstüre gelinceye kadar karıştırılır. Iskartalar ıskarta değirmeninden öğütülüp her hamura belli oranlarda katılır. Diğer maddeler belli bir süre karıştırıldıktan sonra un ilave edilir.
Yoğurma işlemi harç kazanı adı verilen malaksörler ile yapılır. Malaksörlerde karıştırıcı mil, mile bağlı bir karıştırıcı palet ve altta harç musluğu bulunur. Karıştırıcı milin alt kısmına bağlanır. Bu hamurun üste doğru karışmasını sağlar. Karıştırıcı mile karışımı üstten aşağıya doğru veren üstü delikli palet bağlanır. Böylece hamur homojen hale getirilir. Karıştırıcı tipine göre yoğurma işlemi de değişir. Genel olarak yoğurma işlemi 4 dk.' dır. Yoğurma kazanı saatte 15 kwh enerji harcamaktadır. Yoğurma süresi üretim cinsi, kullanılan cihazın özellikleri ve kullanılan malzemeler esas olarak tayin edilir.
Bisküvi sanayinde 4ana tip hamur vardır. Bileşimleri, kullanılan üretim ekipmanları ve işleme şekilleri bakımından oldukça farklıdır. Hamur tipleri:
1.Rotatif hamur
2.Keski hamur
3.Tel kesme hamur
4.Gofret hamuru
Şekil vermede hamur cinsleri çok önemlidir. Şekil verme kalıpları elektrik enerjisini mekanik enerjiye çevirerek çalışmaktadır.
Bisküvi fırınları sıcaklık dağılımı düzenleyen üst, alt, yan, orta klepler ve buhar bacaları ile donatılmış tipik tünel fırınlardır. Fırınlar başlıca 2 tipe ayrılır.
1.Yakıt olarak likit gaz (LPG) kullanılan fırınlar: Bu tipte fırınlarda ürünün alevle teması vardır, pişirme yel bantlar üzerinde sağlanır. Pişirme yöntemi direkt pişirmedir. 2.Yakıt olarak mazot kullanılan fırınlar: Ürün yanma gazları alevle temas etmediği fırınlardır. Pişirmeyi brülör önünde ısınan hava sağlar. Pişirme yöntemi bir en direkt yöntemdir.
Pişirme Tipleri:
1.Kondüksiyon: Bu pişirmede ürün plakalar üzerine konur. Plakalar ısıtılarak pişme sağlanır.
2.Konveksiyon: Isıtılan havanın fırın içerisinde dolaştırılarak ürünün pişmesi sağlanır.
Fırın Bölmeleri: Pişme tünelleri üründe meydana gelen değişiklikler nedeniyle başlıca 3 bölmeye ayrılır.
1.Kabartma Bölümü: Bu bölümde hamurda bulunan kabartıcılar Amonyum-bikarbonat, sodyum karbonat gibi sıcaklığın etkisiyle reaksiyona girerek hamur içinde CO2, O2 veya H2 gazı çıkışı meydana getirirler.
2.Pişme Bölümü: Bisküvide bulunan su yüksek sıcaklıkla uzaklaşır.
3. Renk Verme Bölümü: Bu bölümde ürünün istenilen rengi alması sağlanır.
Fırın uzunlukları 20-60 m. arasında değişir. Bölme sayısı ise 2-5 arasında değişir. Fırında ısıtma sıcaklık önce düşer sonra yükselir ve tekrar sıcaklık düşer. Fırındaki cehennemliklerde sıcaklık 700 C civarında olup, fırın ortalama sıcaklığı 200-220 C arasındadır. Bisküvi bu sıcaklıkta çelik bantlar üzerinde 4-15 dk. arasında genellikle 4 dk. Civarında pişer. Cehennemliğin yakıt tüketimi ise yaklaşık 2 lt. fuel oil/saattir.
Bisküvi üretiminde soğutma oldukça önemli bir konudur. Fırından çıkan bisküviler bantlar üzerinde tabii şekilde soğutulur. Soğutma bandı en az 25 m. uzunlukta olmalıdır. Yeterli soğutma işlemi yapılmazsa bisküviler nemini atamaz ve yapışma hadisesi vuku bulur soğutma için bantlar yetersizse bantlar üzerine vantilatör yerleştirilmelidir.
Bantlar üzerinde soğutulan bisküvilerden kırık ve hatalı olanlar alınarak ıskarta bölümüne gönderilir. Bisküviler ise 2 şekilde ambalajlanır.
1.Modern ambalaj makinaları ile küçük gramajlarda el değmeden paketleme.
2.kilo ile satılmak üzere 1, 2,5 , 3,5 kg arasında teneke veya karton kutulara yapılan dökme ambalajlamadır. Modern ambalajlama makinesi olarak en çok CM6 paketleme makine tipi kullanılır. Bu aletler 40 devir/dk hızla çalışır.
Bisküvi ambalajında kullanılan materyal, taşıma ve saklama süresince kırılmadan iyi bir durumda tutacak, yağ emmeyen, nem çekmeyen nitelikte selofan, kağıt, polietilen, polivinilklorür, alüminyum folyo, karton, teneke gibi uygun malzemeden yapılmalıdır. Ambalaj yapımında kullanılan her çeşit malzeme kuru, temiz, kokusuz, insan sağlığına zararsız ve sağlam olmalıdır. Selofan küçük gramajlı bisküvilerin paketlenmesinde ilk sırayı alır. Nem, O2 geçirgenliği ve yağ geçirgenliğine karşı dayanıklıdır.
Bisküvi ambalajları üzerine okunaklı olarak silinmeyecek ve bozulmayacak bir şekilde bilgiler yazılmalı veya basılmalıdır. Küçük ambalajlarda bu bilgiler ambalaj içine konularak bir etiket yazılabilir.
1. Firmanın tescilli markası veya kısa adı ve adresi
2. Standartın işareti ve numarası
3. Parti ve seri numarası
4. Malın adı
5. Çeşidi ve tipi
6. Üretim tarihi
7. Net ağırlığı
8. Son kullanma tarihi
Depolamada bisküvi kutuları 4'lü, 6'lı, ve 8'li istifler yapılarak depolanır. Bisküviler fazla nem içermeyen, kokusuz, yaklaşık 20-25oC sıcaklıklarda depolanır. Ambalajların kuru zemin, ızgara üzerinde ve etrafında serbestçe dolaşabilecek şekilde istif edilmelidir. Bisküvide rutubet miktarı ağırlıkça %6'yı geçmemelidir.
Projemizde hamur hane ikinci katta olacak şekilde planlanmış ve diğer kısımlar ise tek katlı şekildedir. Hamur hane için 150m2'lik alan ön görülmüş. İşletmenin ön tarafında makine ve donanımlar, arka tarafında ise ham madde ve katkı maddeleri deposu, yönetim birimi, banyo, tuvalet ve soyunma odası bulunmaktadır. İşletmeye girişte bekçi kulübesi de vardır. İşletmenin 2000 m2'si kapalı alandır.
Normal ticari işletme planlarının m2 birim fiyatı ortalama 21,6 YTL civarındadır.
Projenin Toplam Yatırım Tutarı:...........................680.856 YTL
Bu tutarların toplamı öz kaynak şeklindedir. Herhangi bir kredi ve teşvik durumu yoktur.
Etüt proje giderleri için yaklaşık 32.000 YTL harcanacağı tahmin edilmektedir.
İşletmemize yaklaşık 5200 m2'lik araziye ihtiyaç vardır. İşletmemizi yapacağımız bölgede 1 m2'lik arazi fiyatı yaklaşık 5,6 YTL olarak tahmin edilmektedir. 5200 x 5,6 = 29.120 YTL olarak tahmin edilmektedir. Arazi tanzim giderleri için ise 2.400 YTL harcanacaktır.
Yaklaşık 2600 m2'lik kapalı alana ihtiyacımız vardır ve binamız prefabrik olarak inşa edilecektir ve yaklaşık tutarı 64.000 YTL dir.
Bunun için ise yaklaşık 1.200 YTL harcanacağı tahmin edilmektedir.
Sabit yatırım tutarları içinde en yüksek meblağı bunlar tutmaktadır. Bisküvi fabrikasında kullanacağımız hemen hemen tüm makine ve donanımlar yerli olarak üretilmektedir.
Makine Adedi Birim Fiyatı(YTL) Toplam Fiyat
Fırın(35 m) 1 260.000 260.000
Hamur yapma kazanı 2 2.200 4.400
Kalıplar 10 800 8.000
Paketleme makinası 4 24.000 96.000
Şurup tankı 1 400 400
Buhar odası 1 12.000 12.000
Pudra şeker değirmeni 1 2.400 2.400
Iskarta değirmeni 1 2.400 2.400
Shilling makinası 1 1.400 1.400
Bantlama Makinası 1 1.000 1.000
Jeneratör 1 2.800 2.800
Trafo (1250 kVA) 1 5.800 5.800
Plastik Kasa 600 2,4 1.440
10 Tekerli kamyon 2 30.000 60.000
6 Tekerli Kamyon 1 6.000 6.000
Servis Otobüsü 1 5.200 5.200
Baskül 250 (kg) 1 1.000 1.000
Laboratuar Giderleri 6.000 6.000
Atölye Giderleri 10.000 10.000
TOPLAM: 486.240 YTL
2.800 YTL
1.200 YTL
Sabit yatırımın %10 u baz alınarak hesap edilir. Sabit yatırım 618.960 YTL. dir. Bunun %10 u 61.896 YTL
Un 9.000 kg/gün x 360 gün x 0.14 kg/YTL = 453.6 YTL.
Şeker 2.200 kg/gün x 360 gün x 0.288 kg/YTL = 288.096 YTL
Yağ 1.500 kg/gün x 360 gün x 0.260 kg/YTL = 140.400 YTL.
Amonyum bikarbonat
195 kg/gün x 360 gün x 0.196 kg/YTL = 13.756 YTL.
Sodyum bikarbonat
105 kg/gün x 360 gün x 0.176 kg/YTL = 6.652 YTL
Süttozu
300 kg/gün x 360 gün x 0.92 kg/YTL = 993.600 YTL
Tuz
75 kg/gün x 360 gün x 0.053 kg/YTL = 1.431 YTL
Lesitin
45 kg/gün x 360 gün x 4.8 kg/YTL = 77.760 YTL
Aroma
30 kg/gün x 360 gün x 5.52 kg/YTL = 59.616 YTL
TOPLAM = 2.034.911 YTL.
Bunlar daha çok ambalaj giderleridir.
4000 kg lıkta 1.600 kutu x 0.0602 YTL = 96.32 X 360
= 34.675,2 YTL
3000 kg lıkta 2.000 kutu x 0,05186 YTL = 103,720 X 360
= 47.059,2 YTL
2000 kg lıkta 2000 kutu x 0,04132 YTL = 82,64 X 360
= 29.750,4 YTL
Küçük ambalaj için : 52.000 YTL
TOPLAM 163.484,8 YTL
150 işçi 100 YTL x 12 = 180.000 YTL/yıl
3 Mühendis 240 YTL x 12 = 8.640 YTL/yıl
6 Bekçi 100 YTL x 12 = 7.200 YTL/yıl
5 Şoför 100 YTL x 12 = 6.000 YTL/yıl
15 İdari Personel 140 YTL x 12 = 25.200 YTL/yıl
6 Atölye Personeli 120 YTL x 12 = 8.640 YTL/yıl
1 Müdür 240 YTL x 12 = 3.840 YTL/yıl
TOPLAM = 239.520 YTL.
22.400 YTL
6.2.5. Yakıt Enerji Giderleri
1.800 YTL Ay x 12 = 21.600 YTL
1.800 YTL
16.000 YTL.
20.000 YTL.
Hammadde giderleri = 2.034.911 YTL
Yardımcı İşletme Giderleri = 163.484,8 YTL
Personel Giderleri = 239.520 YTL
Bakım Onarım Giderleri = 22.400 YTL
Yakıt Enerji giderleri = 21.600 YTL
Genel Giderler = 1.800 YTL
Temizlik Giderleri = 20.000 YTL
Pazarlama ve Reklam Giderleri = 16.000 YTL.
Amortismanlar = 1.800 YTL.
TOPLAM = 2.512.515,8 YTL
Dökme : 0,488 YTL/kg x 9.000 kg x 360 = 1.551.120 YTL
Paket : 0,624 YTL/kg x 6.000 kg x 360 = 1.347.840 YTL
TOPLAM.................................................: 2.898.960 YTL
Sabit Giderler : Personel Giderleri + Genel Giderler + Temizlik Giderleri + Pazarlama ve Reklam Giderleri + Amortismanlar = 279.120 YTL
Başa baş Noktası = toplam sabit gider/(1-(toplam değişken gider/toplam gelir))
Başa baş Noktası = 279.120/(1-(2.512.515,8/ 2.898.960))
Başa baş Noktası = 2.093853951488.
Yatırımın Karlılık Oranı = (Ortalama Kar / Sabit Yatırım Tutarı) x 100
Yatırımın Karlılık Oranı = (377.000 / 680.000) x 100
Yatırımın Karlılık Oranı = %55
Geri Ödeme Süresi = (Yatırım Maliyeti) / (Yıllık Net Gelir)
Geri Ödeme Süresi = (680.586)/(386.444,2) = 1,7 sene
